خوشبختانه به مدد انواع پروتزهای دندانی، امروزه شرایطی فراهم شده است که می توان دندان های آسیب دیده و از دست رفته را مجددا جایگزین کرد و عملکرد آن ها را نیز به طور کامل بازیابی کرد. برای این منظور، پروتز دندان متناسب با نیازهای هر فرد و وضعیت دهان و دندان او طراحی و تولید می شود. در این مقاله با دکتر فراغت همراه شوید تا با انواع پروتز دندان که عبارتست از پروتز ثابت و پروتز متحرک بیشتر آشنا شوید.

حتما بخوانید :

درمان ریشه دندان و معرفی انواع روش های آن

طراحی لبخند چیست ؟

بلیچینگ دندان چیست؟

پروتز دندان چیست؟

پروتز دندان عبارتست از هر آنچه که از طریق متریال مختلف در دندانپزشکی ساخته می شود تا به عنوان جایگزینی برای یک یا چند دندان از دست رفته یا معیوب مورد استفاده قرار گیرد. که می تواند شامل ایمپلنت، روکش، بریج و دندان مصنوعی باشد.

پروتز دندان می تواند متحرک یا ثابت باشد. هنگام تصمیم گیری در مورد انتخاب پروتز دندان ، باید فاکتورهایی را در نظر گرفت، مثلا تعداد دندان هایی که باید جایگزین شود و … ؛ و به طور کلی لازم است ارزیابی های لازم از قبل توسط یک متخصص واجد شرایط و دندانپزشک انجام شود.

آشنایی با انواع پروتز دندان

به طور کلی پروتزهای دندانی به دو گروه پروتز ثابت و پروتز متحرک تقسیم می شود. هر نوع پروتز دندان دارای مزایا و معایب مربوط به خود می باشد که به منظور تسهیل در امر انتخاب صحیح پروتز دندان ، توضیحاتی را در مورد هر کدام ارائه کرده ایم. لطفا همچنان همراه ما باشید.

در علم دندانپزشکی به تخصصی که مربوط به ساخت و نصب پروتز دندان می باشد prosthodontics گفته می شود؛ که شامل ساخت ونصب انواع پروتزهایی است که جایگزین دندان های طبیعی و آسیب دیده می شود.

زمانی که بیمار تعدادی از دندان های خود را از دست داده است، نصب پروتز دندان هم از لحاظ عملکردی و هم از لحاظ زیبایی می تواند بهترین راه حل ممکن باشد و دندانپزشک وظیفه دارد مناسب ترین نوع پروتز را با توجه به شرایط بیمار به او پیشنهاد دهد.

انواع پروتز دندان : پروتز ثابت

پروتز دندان ثابت به آن دسته از پروتزهای دندان گفته می شود که به طور دائم در حفره دهان قرار می گیرند. در واقع بسته به شرایط فرد و دندان های او، پروتز دندان یا به طور مستقیم به سایر دندان های طبیعی و یا به استخوان فک متصل می شود.

یکی از مهم ترین مزیت های پروتز ثابت دندان این است که به دلیل عدم نیاز به خارج کردن و قرار دادن مجدد پروتز در دهان، فرد پس از مدتی کاملا فراموش می کند که دندان هایش طبیعی نیست.

پروتز ثابت در حقیقت وسیله ای است که به مرور زمان به طور طبیعی با دهان فرد سازگار شده و توانایی جویدن را تقریباً مانند دندان های اصلی برای او فراهم می کند.

انواع پروتز ثابت دندان عبارتست از :

• روکش های تک واحدی دندان : زمانی که به هر دلیل ساختار دندان دچار آسیب می شود، می توان برای ترمیم و حفظ ظاهر دندان از روکش دندان استفاده کرد. در واقع روکش نوعی پروتز دندان ثابت محسوب می شود.
• بریج دندان : این نوع پروتز در میان افراد مرسوم تر است و نوعی پروتز ثابت است که برای جایگزینی چند دندان خراب و از دست رفته یا همه ی دندان ها طراحی و ساخته می شود.

انواع پروتز دندان : پروتز متحرک

پیش تر گفتیم که نوع دیگر پروتز دندان ، پروتزهای متحرک است. پروتزهای متحرک می تواند جایگزینی برای دندان های طبیعی باشد که می توان در صورت نیاز آن ها را برداشته و مجدد جایگزین کرد. یکی از تفاوت های پروتز دندان متحرک نسبت به پروتزهای ثابت مربوط به هزینه آن می شود. پروتز متحرک هزینه کمتری دارد. البته ناگفته نماند که به دلیل همین ویژگی متحرک بودن آن، ممکن است برای برخی از بیماران حالت ناپایدارتر ایجاد کند و قدری اذیت کننده باشد؛ که این شامل حال همه ی بیماران نمی شود و تعداد کمی از افراد هستند که ممکن است با این مشکل مواجه شوند.

در مواقعی که استخوان فک تحلیل رفته باشد و به اندازه ی کافی فضا برای نصب پروتز دندان ثابت وجود نداشته باشد، یا حتی مشکلات آسیب شناختی وجود داشته باشد، امکان نصب پروتز ثابت وجود ندارد، بنابراین بهترین گزینه استفاده از روش جایگزین می باشد که همان پروتز متحرک است.

پروتزهای متحرک دندان می تواند کامل یا جزئی باشند، یا حتی می تواند به شکل متحرک کلاسیک ساخته شود و با توجه به شرایط بیمار می توان آن را نصب کرد، مانند پروتز روی ایمپلنت که به عنوان پروتز نیمه ثابت شناخته می شود.

حال که با انواع پروتز دندان ، پروتز ثابت و پروتز متحرک آشنا شدید، ممکن است این سوال به ذهن شما خطور کند که در نهایت کدام نوع پروتز بهتر است؟ پروتز ثابت یا پروتز متحرک؟ در ادامه همچنان همراه ما باشید تا پاسخ سوال خود را دریافت نمائید.

انواع پروتز متحرک عبارتست از :

• پارشیال Partial ، یا پروتز دندان تکه ای
• پروتز کامل دندان یا دنچر Denture
• پروتز کتکی بر دندان یا اور دنچر Over Denture

کدام پروتز دندان بهتر است؟

به طور کلی انتخاب یک نوع پروتز دندان به وضعیت بیمار بستگی دارد. دندانپزشکان و متخصصان علم prosthodontics ، پس از معاینه دقیق دهان و وضعیت دندان های فرد، اقدام به تشخیص وضعیت حفره دهان بیمار کرده و مناسب ترین نوع پروتز را توصیه می کنند.

در فرایند معاینه بیمار، تعداد دندان هایی که باید جایگزین شود و همچنین وضعیت اولیه استخوان فک و مخاط دهان در نظر گرفته می شود. در صورت لزوم، و در صورت نازک بودن استخوان فک، ممکن است نیاز به پیوند استخوان و یا ترمیم لثه های آسیب دیده وجود داشته باشد.

بنابراین برای پاسخ به این سوال که کدام نوع پروتز دندان برای یک فرد مناسب است، باید بگوئیم که با توجه به وضعیت و شرایط بیمار، این پزشک متخصص است که در مورد نوع پروتز دندان تصمیم گیری می کند. اما در کل فاکتورهایی نیز در انتخاب نوع پروتز دندان تاثیر گذار است که عبارتست از :

• بودجه ای که بیمار برای تهیه پروتز دندان خود در نظر گرفته است. در واقع یکی از فاکتورهای مهمی که مستقیما در انتخاب پروتز ثابت و متحرک تاثیرگذار است، بودجه ی فرد است
• وضعیت اولیه بیمار. پس از تجزیه و تحلیل وضعیت سلامت دهان و دندان های فرد، پزشک می تواند متوجه شود که کدام نوع پروتز برای بیمار مناسب تر است؛ به طور مثال با در نظر گرفتن تعداد دندان‌هایی که باید جایگزین شود، محل خاص دندان‌های از دست رفته یا آسیب‌دیده و فضای اولیه لثه و استخوان فک، نوع پروتز و اولویت ها برای طراحی و ساخت پروتز مشخص می شود.
• اینکه تا چه حد جنبه ی زیبایی دندان ها برای فرد اهمیت دارد. به طور مثال در یک فرد جوان، عوامل زیبایی شناختی از جمله عوامل بسیار مهم است که باید در نظر گرفته شود. گاهی اوقات دندان هایی که باید جایگزین شوند فقط با هدف جویدن است و چندان مشخص نیستند، در این صورت جنبه ی زیبایی شناختی در اولویت بعدی قرار می گیرد.
• مراقبت های لازم بعد از استفاده از پروتز دندان. روش های مراقبت و نگهداری از هر نوع پروتز دندان با یکدیگر متفاوت است. برای مثال پروتزهای متحرک را می توان با خارج کردن آن ها از دهان و شستشوی جداگانه آن ها با مواد شوینده مخصوص به راحتی تمیز کرد، ولی مراقبت از پروتزهای ثابت متفاوت است و نیاز به تمیز کردن کامل تر با محصولات مختلف دارد.
• در مورد بهترین جایگزین ها با یک متخصص حرفه ای در پروتزهای دندانی مشورت کنید و از بین مدل های پروتزهای ثابت یا متحرک که در حال حاضر وجود دارد، بهترین گزینه را انتخاب کنید.

این ها از جمله مواردی است که در انتخاب نوع پروتز دندان تاثیرگذار است.

فرایند تهیه پروتز دندان چقدر زمان می برد؟

به طور کلی بعد از مراحل اولیه معاینه تا زمانی که فرد پروتز دندان را تحویل می گیرد، حدود دو هفته تا یک و نیم الی دو ماه زمان می برد؛ در برخی از موارد حتی بیشتر.

کلام پایانی

در این مقاله سعی کردیم راهنمایی های لازم را در ارتباط با انواع پروتز دندان ، ویژگی های پروتز ثابت و پروتز متحرک ، فاکتورهای تاثیرگذار در انتخاب نوع پروتز و مراقبت های لازم از آن ها، در اختیارتان قرار دهیم. امید است آنچه گفته شد مورد توجه و رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد.

از توجه و همراهیتان صمیمانه سپاسگزاریم.